Evin sokağında geçirilen çocukluklar geçmişte kaldı. İnternet günümüz çocuklarına her an parmaklarının ucuyla erişebildikleri yeni, engin dünyalar açıyor. Bu durum pek çok avantajla beraber, dikkat edilmesi gereken risklerle de geliyor. Özellikle 6-13 yaş aralığında, okul çağındaki çocuklar nispeten bağımsız şekilde internet kullandıkları için daha fazla güvenlik riskiyle karşı karşıyalar. Ancak endişe etmenize gerek yok. Doğru tedbir ve yaklaşımlarla çocuğunuzun güvenliğini sağlamak mümkün.
Bisiklet sürmek gibi düşünün. Her ebeveyn çocuğunun düşüp yaralanmasından endişe duyar. Fakat her zaman onun arkasından koşturamazsınız. Onu bu aktiviteden tamamen mahrum bırakmak da gerçekçi bir çözüm değil. Ancak yapabileceğiniz başka birçok şey var. En başta kendini riske atmadan nasıl bisiklet süreceğini öğretmek, hatta belki kendiniz uygulayarak ona göstermek. Bazı kuralların üstünden geçmek, belki potansiyel senaryoları konuşmak. Elbette kask, diz ve dirsek koruyucuları gibi ekipmanları unutmamalı. Mümkünse çocuklara uygun, bisiklet için ayrılmış yolların bulunduğu mekanlar tercih etmek. Tüm bunlar sağlandıktan sonra geriye kendi kendine keşfetmesi için alan bırakmak ve uzaktan göz ucuyla takip etmek kalıyor.
Peki bunların internet kullanımında karşılığı nedir? Ebeveyn olarak çocuğunuzun çevrim içi güvenliği için neler yapabilirsiniz? Hadi dikkat edilmesi gereken noktaların üzerinden birlikte geçelim.
Ailece “Medya Planı” Yapın.
Siber güvenlik şirketi Kaspersky’nin 2019 yılında yaptığı ankete göre Türkiye’de ebeveynler çocuklarıyla internet güvenliği hakkında toplam ortalama 38 dakika konuşuyor. Ancak nasıl evin içinde ve dışında belli kurallarınız, stratejileriniz, anlaşmalarınız varsa, dijital alanlar için de olmalı. Çocuğunuzla dikkat etmeleri gerekenleri, zor durumda kaldıklarında yapabileceklerini detaylı şekilde konuşmalısınız. Özellikle kişisel bilgilerinin paylaşımı, yabancılarla iletişim kurma, uygunsuz içerikle karşılaşma gibi temel konularda koyduğunuz kuralları nedenleriyle birlikte açıklayın. Makul bir zaman sınırı konusunda anlaşmak da planınızın parçası olabilir. Tabii ki tamamen negatif, korkutucu bir konuşma olmak zorunda değil. İnternetin sağladığı faydaları da vurgulayabilir, hatta belki beraber eğlenceli aile gelenekleri yaratabilirsiniz. Mesela, ortak aile gruplarında paylaşılan tatlı kedi videolarını kim sevmez? 🙂
Güvenlik Ayarlarını ve Filtrelerini Belirleyin.
Çocuğunuzun internet erişimini çeşitli şekillerde sınırlandırabileceğiniz birçok ebeveyn kontrol programı bulunuyor. Bu programlar sayesinde içerik, program (mesajlaşma uygulamaları, cihaza indirilebilen uygulama türleri) ve zaman kısıtlamaları oluşturabilir, kullanım kaydı ve bildirim özellikleriyle ne kadar süre hangi sitelerde zaman geçirildiğini takip edebilirsiniz. Tabii birçok internet tarayıcısı ve cihazın kendi içinde de çeşitli ebeveyn kontrol filtreleri ve çocuklar için güvenlik ayarları bulunuyor. Yaş grubu ve ihtiyaçlarına göre en uygun olanı seçip uygunsuz içeriklerden, riskli pratiklerden çocuğunuzu korumanız mümkün.
Çocuk Dostu Arama Motorları Kullanın.
Arama motorlarını doğru şekilde kullanmak belli bir dijital okuryazarlık gerektiriyor. Filtrelenmemiş, genel kamuya yönelik arama motorları özellikle belli yaş grupları için potansiyel riskler taşıyor. İçeriklerin denetlendiği, pedagojik açıdan uygun, faydalı ve eğlenceli sonuçların gösterildiği çocuklar için veya çocuk dostu arama motorlarını tercih edebilir, çocuğunuzu bunları kullanmaya teşvik edebilirsiniz. Kidtopia, Kiddle, KidRex ve GoGooligans bunlardan yalnızca birkaçı.
Doğru Rol Modeller Belirleyin.
Çocuklar görerek öğrenir. Bilinçli bir internet kullanıcısı olmayı öğrenmeleri için iyi bir rol model gerekir. Örneğin, saatlerce kafanızı hiç kaldırmadan ekran başında oturuyorsanız çocuğunuzu aynı şey için uyarmanız pek etkili olmayacaktır. Onun etrafındayken hem nicel (kaç saat, nasıl bir düzende internete girdiğiniz) hem de nitel (ne tür içerikler ve sitelerde neler yaptığınız) bakımdan internet kullanımınıza dikkat ederek doğrusunu göstermelisiniz.
Çevrim içi deneyimler üzerine sohbet edin
Çocuğunuzun internette neler yaptığı hakkında bilgi sahibi olmanın en iyi yolu bizzat kendisiyle konuşmaktır. Düzenli olarak o gün nelere vakit harcadığını, özellikle paylaşmak istediği olumlu veya olumsuz noktalar olup olmadığını sorun ve yargılamadan dinleyin. Hatta siz de kendi deneyimlerinizi paylaşın. Böylece sevdiği aktivitelere ve sitelere de dair daha iyi fikriniz olur, birlikte yapabileceğiniz yeni şeyler keşfedebilirsiniz. (bkz: Son madde!) Ayrıca aşırı didaktik olmadan, somut deneyimleri üzerinden ona yapması ve yapmaması gerekenleri hatırlatma fırsatınız olur.
Karşılıklı Güvenin Önemini Hatırlayın.
Elbette güvende olmasını istiyorsunuz, ancak bunu yaparken öz güvenine ve sizinle ilişkisine de dikkat etmek gerekiyor. Çocuğunuzun özel alanına saygı duymalı, güvenini zedeleyecek şekilde internette yaptıklarını gözetlemekten kaçınmalısınız. Sorumluluk alma konusunda ona güvendiğinizi hissettirin. Böylece bir sorun yaşadığında sizinle rahatça paylaşabilir.
Birlikte Güvenli Alanları Keşfedin.
Çocuğunuzun bitmek bilmeyen merakını ve enerjisini kanalize edebileceği güvenli alternatifler oluşturun. Hatta bunu birlikte yaparak çevrim içi davranışlarını yakından gözlemleyebilir, hem ilgisini çeken hem de pedagojik açıdan yaş grubuna uygun siteleri birlikte bulabilirsiniz.
Cambly Kids ana dili İngilizce olan uzman eğitmen kadrosuyla çocuklara uygun bire bir online İngilizce öğrenim imkanı sunuyor. Çocuklara uygunluk kısmını çok ciddiye alıyor, çocuğunuzun çevrim içi güvenliğini en az sizin kadar önemsiyoruz. Bunun için bağımsız sertifika hizmet ve onay kurumu kidSAFE Seal’la anlaşma içerisindeyiz. KidSAFE Seal, ABD’de çocukların çevrim içi güvenliğini koruyan COPPA (Çocukların Gizliliğini Koruma Yasası) ile uyumlu bir sertifika uygulamasıdır. Çocuklar için tasarlanan internet servisleri, siteler, platformlar ve uygulamaları denetleyerek çeşitli kriterlere uydukları takdirde onay sertifikası sunuyor.
Cambly Kids, kidSAFE+ COPPA’ya uygunluk sertifikasına da sahip. Bu da ebeveynlerin bilgilendirilmesi ve rızasına dair açık süreç yürütüldüğü, ebeveynlerin çocukların kişisel bilgilerine erişiminin bulunduğu, veri bütünlüğü ve güvenlik güvencesinin olduğu, COPPA ile uyumlu gizlilik politikasına sahip olduğu, COPPA’ya uygun gözetim ve yürürlülüğe sahip olduğu anlamına geliyor! Daha fazlası için kidSAFE’in sitesindeki ilgili sayfayı ziyaret edebilirsiniz. Cambly Kids’in öğrenim sistemi hakkında bilgi almak için buraya tıklayın!
Read Next
