İngilizce Aksan Farklılıkları

Ana dilimiz aynı olsa da pek çok kelimenin, yaşadığımız toplumun farklı kesimlerinde birbirinden farklı şekillerde kullanılmasına sıkça rastlarız. Tıpkı dünyadaki her dilde olduğu gibi, bu durum İngilizce için de geçerlidir. Yani nasıl ki yeni tanıştığımız birinin konuşma şeklinden hangi bölgede yetiştiğini az çok tahmin edebiliyoruz, aynı durum İngilizce konuşanlar için de geçerli. Tabii bu aksan bölgesel olabildiği gibi bizim gibi yabancı bir dili konuşma şekli olan “yerel olmayan aksan” da olabilir. Ancak bizim burada bahsedeceğimiz daha çok yerel İngilizce aksan farklılıkları olacak.

Peki farklı İngilizce aksanlarına aşina olmak size ne gibi bir katkı sağlayacak? Her şeyden önce bizce oldukça eğlenceli olacaktır! Eğer şu anda bu yazıyı okuyorsanız, bu dile ilgi duyuyor ve farklı kültürlerdeki insanların bu dili nasıl konuştuğunu merak ediyorsunuz demektir. Bu merak belki yapacağınız yurtdışı seyahatiniz öncesi bilgi edinmek, belki de şirketinize gelecek yabancı misafirlerle ortak paylaşımda bulunmak istemenizden kaynaklanıyor. Ancak sebebi ne olursa olsun, bu yazının sonunda hem iyi bir dil egzersizi yapmış olacak hem de bu dili konuşan farklı kültürlere ait bilgiler edinmiş olacaksınız. O zaman hadi başlayalım!

Ön Bilgi: Aksan ve Telaffuz Farklı Şeylerdir!

Aksanlardan bahsetmeden önce bu bonus bilgiyi vermeyi gerekli gördük. Çünkü aksan ve telaffuz sıkça karıştırılan iki ayrı kavram. Aksan, konuşulan dilin kurallarının yetişilen bölge veya bağlı olunan sosyal sınıfa göre değişiklik göstermesidir. Telaffuz ise bir sözcük söylenirken ağızdan çıkan seslerdir.

Örneğin, İngiliz aksanı ve Amerikan aksanı konuşan iki ayrı kişi birbirinden farklı konuşsalar da bu, ikisinden birinin yanlış olduğunu göstermez. Ancak yanlış telaffuz edilen bir kelime, hangi aksan olursa olsun o dili yanlış konuşmak anlamına gelecektir.

İskoç İngilizcesi

Birleşik Krallık’ı oluşturan 4 ülkeden biri olan İskoçya’nın resmi dillerinden biri İskoçça diğeri ise İngilizcedir. Farklı bölgelerine göre değişkenlik gösterebilen İskoç aksanı ise aslında oldukça eğlenceli! Onlara özel birkaç farklı konuşma örneği verecek olursak:

• İskoç aksanında “oo” sesi daha çok “u” olarak ağızdan çıkar. Örneğin “food” kelimesinin “fud” olarak söylenmesi gibi. Ancak bazen de tam tersi olabiliyor; mesela “butcher” kelimesinin onlar için “bootcher” olması gibi.
• “pull” ve “pool” kelimelerini aynı şekilde telaffuz ederler ve bu iki kelimenin telaffuzuna “poohl” olarak bir de “h” harfi eklenir.
• “more to die” yerine “mair to dee” derler.
• “found” yerine “foond” veya “sound” yerine “soond”u kullanırlar.
• “Not” yerine “nee”, “caught” yerine “cot” derler.

Avustralya İngilizcesi

Güney yarım kürede yer alan bir kıta ülkesi olan Avustralya, yüz ölçümü büyük bir ülke olsa da bu ülkede kullanılan aksanlar bölgelere göre çok fazla farklılık göstermiyor. Mevcut farklılıkların çoğu ise coğrafyadan ziyade sınıfsal farklılıktan kaynaklanıyor. Hatta bazen kiminle konuştuklarına göre aksan bile değiştirebiliyorlar! O zaman Avustralya İngilizcesine dair birkaç ilginç örnek verelim:

• “better” yerine “berrah”ı kullanırlar.
• “australia” yerine “austr-eye-lia” derler.
• “park” yerine “perk” derler.
• “i” sesi yerine “oi” sesi çıkarırlar. Örneğin “write” yerine “wroite” veya “like” yerine “loike” derler.
• Bazı sert “a” harfi içeren kelimelerde bu ses yerine “aye” sesi çıkarırlar. Örneğin “date” yerine “dayet” derler.
• Bazı yumuşak “a” sesi kullanılan kelimelerde ise “eh” sesi çıkarırlar. Mesela “hat” yerine “heht” derler.

İrlanda İngilizcesi

Kuzeybatı Avrupa’da yer alan bu güzel ada ülkesinde İrlandaca dışında İngilizce de ana dil olarak kullanılıyor. Oldukça nazik insanlar olan İrlandalılar aynı zamanda sevimlidirler de. Hatta o kadar sevimlidirler ki, sizi tanımamalarına rağmen “sir” veya “madam” gibi resmi kelimelerle seslenmek yerine “love” ya da “buddy” diye seslenebilirler! Şimdi de İrlanda aksanındaki farklılıklara bir göz atalım:

• Bir İrlandalı size “come’ere” diyorsa; “come here”, yani buraya gel anlamında sizi yanına çağırmak için söylemiyor. Sadece sizin onu dinlemenizi istiyor!
• Konuşurken ortamda olmayan bir kişiden bahsederken “your man” veya “your woman” derler. Türkçe’ye çevrildiğinde “adamın” ve “kadının” gibi argo kullanım gibi gelse de aslında amaç sadece başka birinden bahsetmek.
• Genelde “yes” veya “no” kullanmazlar. Mesela İrlandalı birine “Do you like rap music?” diye sorarsanız alacağınız cevap sadece “I don’t” veya “I do” olacaktır!
• “Isn’t” veya “don’t” gibi bir kısaltma daha yapmış İrlandalılar… “Am not” demek yerine “amn’t” diyorlar. Bizce gayet mantıklı!

Yeni Zelanda İngilizcesi

Güney Büyük Okyanus’ta bir ada ülkesi olan Yeni Zelanda’da kullanılan üç resmi dilden biri de İngilizce. Eğer bir Yeni Zelandalıyla iş yapıyor veya buraya turist olarak gitmek istiyorsanız biraz zorlanacağınızı söylemekte fayda var. Ancak ülkenin kendi içinde de farklı aksanlar var; bu yüzden hemen gözünüz korkmasın!

• Yeni Zelanda aksanının en önemli farklılıklarından biri “e” sesinin “eee” olarak, “a” sesinin “o” olarak ve “uh” sesinin “ah” olarak çıkarılmasıdır. Mesela “accent” kelimesi onlar için “eccent” veya “ten dollars”ın onlar için “teen dollars” olması gibi…
• “i” sesini bazen “u” olarak kullanıyorlar. “fish and chips”i okurken “fush and chups” diye okumaları gibi.
• Yeni Zelandalılar çoğu zaman normal cümleleri soru cümlesiymiş gibi seslendirebiliyorlar. Mesela “This place is very crowded” demek isterken “This place is very crowded?” şeklinde soru sorarmış gibi ses çıkarıyorlar.
• Yeni Zelandalılara özel bazı İngilizce kelimeler de var. “Avenue” anlamında “av” veya “very pleased” anlamında “stoked” kelimelerini kullanmaları gibi.

İngiliz İngilizcesi ve Amerikan İngilizcesi

Şimdi geldik en sık konuşulan iki İngilizce aksana… Amerikan aksanı bize genellikle daha kolay anlaşılabilir geliyor. Çünkü İngiliz İngilizcesinde özellikle “r” harfi daha yumuşak vurgulanarak konuşuluyor ve hal böyle olunca kelimeler peşi sıra geldiğinde anlamakta zorlanabiliyoruz. Ancak sadece konuşmada değil; tense, sözcük veya yazım farklılıkları da çok fazla. Hepsine değinmeyecek olsak da birkaç örnek verebiliriz:

• “color” ve “colour” kelimelerinde olduğu gibi Amerikan İngilizcesinde “or”, İngiliz İngilizcesinde “our” olabiliyor. Veya “dialog” ve “dialogue” örneğinde olduğu gibi Amerikalılardaki “og” İngilizlerde “ogue” olabiliyor.
• Amerikalılar “apartment” derken İngilizler “flat”; “college” derken ise İngilizler “university” diyorlar.
• Amerikalılar çoğunlukla yakın zamanda olmuş bir olayı anlatırken geçmiş zaman kullanırlarken İngilizler present perfect tense ile anlatmayı tercih ediyorlar. “I went to the library.” ve “I’ve been to the library.” kullanımları gibi.
• Düzenli ve düzensiz fiil kullanımlarında da birtakım farklılıklar var. Örneğin Amerikalılar “burned” derken İngilizler “burnt” olarak kullanıyorlar.

Peki sizin duyduğunuz en ilginç İngilizce kelime neydi? Aşağıdaki yorum alanından bizlerle paylaşabilirsiniz. Eğer bu aksanlardan herhangi birine hakim olma niyetindeyseniz, bu yazıyı okuyarak birkaç kitap bilgisi edinmeniz yeterli olmayabilir. Bir aksana aşina olabilmenin en iyi yolu, o aksana sahip biriyle pratik yapmaktır. Eğer yurt dışından müşterileriniz gelmeden veya İrlanda seyahatinize çıkmadan önce pratik yapmak istiyorsanız doğru adrestesiniz. Hemen “blog100” koduyla Cambly’den ücretsiz deneme dersi alın, istediğiniz ülkeden seçebileceğiniz ana dili İngilizce olan eğitmenlerle pratik yapın! Dilinizdeki değişime siz bile inanamayacaksınız!