Sunum Yaparken Dinleyicilerin Dikkati Nasıl Çekilir?
Okulda dersinizi verebilmenizin bağlı olduğu bir sunumdasınız ya da iş yerinde çok önemli bir toplantıda anlaşma yapacağınız şirketi etkilemeye çalışıyorsunuz. Belki de çok önemli bir kongrede bildiri ya da rapor sunacaksınız veya meleğiniz icabı bilgilendirici bir seminer vereceksiniz.
Dikkat ederseniz hitap edeceğiniz insanlar her örnekte farklılaşıyor. Bu da demek oluyor ki, sunum yaparken dinleyicilerin dikkatini çekmek için hangi durumun içindeyseniz o duruma göre bir strateji geliştirmelisiniz. Ancak üzülmeyin, genele de hitap edebilecek bazı tüyolarımız bulunuyor.
1) Etkili Sunum Hazırladığınızdan Emin Olun
Sunum yaparken dinleyicinin dikkatini çekmek istiyorsanız, sunum öncesi hazırlığınızın eksiksiz olması gerekiyor. Sadece sunum sırasında dikkat edeceğiniz davranışlarla anlatmak istediklerinizi karşı tarafa geçiremezsiniz.
Slaytınızın içeriğinden, kullanacağınız metinden emin olun. Tekrar tekrar kontrol edin, gerekirse sunumu birkaç kez tek başınıza ya da sunabileceğiniz birileriyle deneyimleyin.
2) Sunumu Nasıl Yapacağınızı Belirleyin
Yalnızca sözlü mü yoksa bir sunum dosyasıyla birlikte mi sunum yapacaksınız, bu da verilmesi gereken önemli kararlardan biridir. Eğer yalnızca sözlü sunum hazırlayacaksanız, hitabetinize güveniyor olmalısınız. Çünkü insanlar görsellik ya da ses olmayan sunumlardan çok çabuk sıkılabilir.
Diğer taraftan görsel destekli (sunum dosyası, video veya müzik, ses destekli) bir sunum hazırlıyorsanız sizin için avantajlı bir durum olduğunu söyleyebiliriz. İnsanlar odaklanabilecekleri bir görsellik, dikkatlerini verebilecekleri müzikler duydukları zaman daha iyi dinleyici oluyorlar.
3) Sunum Alanını Önceden Görün ve Kullanacağınız Materyalleri Kontrol Edin
Son dakika aksilikleri her insanın başına gelebilir. Dünyanın sonu gelmiş gibi hissedersiniz. Hele bir de düzeltilemeyecek aksiliklerle karşılaşabilir yer yarılsa da yerin dibine girsem diye düşünebilirsiniz.
Slaytı yönlendirdiğiniz kumandada, mikrofonda teknik aksaklıklar yaşanabilir. Bunları sunumdan önceki birkaç günde ve sunumdan da birkaç saat önce mutlaka kontrol etmeli veya etmelerini rica etmelisiniz. Sunumunuzun yanınızda olduğundan, dijital ortamda açıldığından da emin olun. Yanınızda getireceğiniz materyallerin eksiksiz olmasına özen gösterin. İşinizi son dakikalara bırakmayın. Bu tür aksaklıklar dinleyicinin dikkatinin yok olmasına neden olabilir.
4) Görsel Destek Yanında İnteraktif Etkinlikler Düzenleyin
Resimler, videolar, hareketli sunumlar elbette izleyicinin dikkatini çekecek ve konuyla ilgilenecekler. Ancak tabii bunu aşırı düzeyde tutmamanızda fayda var. Bu sefer işler karışabiliyor ve insanlar fazla hareketten, renk cümbüşünden yorulabiliyor.
Görsel desteğin dozunu iyi ayarlayarak elbette sözlü hitabetinizi de yabana atmadan, sunumunuzu ‘’double’’ güzel kılacak bir tüyo vereceğiz. Seyirciyi sunuma katacak interaktif etkinlikler düzenlemek. Örneğin, çocuklarda ödül-ceza sistemini işleyen bir seminer veriyorsunuz. Seyircilere ödüz-ceza’yı çocukların algılarından gösterebilen küçük bir oyun oynatabilirsiniz. Emin olun katılan seyirciyi de katılmayan seyirciyi de sunuma bağlayacak bir harekettir. Eğer bütün seyirciyi interaktif etkinliğe dahil edebilirseniz işte o zaman o sunum ‘’kaliteli sunum’’ olarak akıllara kazınır.
5) Seyircilere Sunumla İlgili Notlar, Görseller Verin
İnsanların dikkatlerinin çok çabuk dağılabildiğinden bahsettik. Tahmin edersiniz ki dikkati dağılan insanlar hemen telefonlarına sarılacak, sosyal medyada arkadaşlarının gönderilerine gıpta ederken sizin sunumuzdan uzaklaşacak ve uzak hayallere dalacaklardır.
Seyircilere bu fırsatı vermemek için ellerinde kullanabilecekleri, okuyabilecekleri, düşünmelerini sağlayan küçük kartlar bulunmasını sağlayabilirsiniz. Sunumun akışının yazılı olduğu bir broşür, ilgilerini çekebilecekleri resimler, fotoğraflar verebilirsiniz. Verdiğiniz resim ve fotoğrafların konuyla ilgili olmasına özen gösterin ve rahatsız edici fazlalıkta paylaşım yapmayın. Az sayıda, kısa ve ilgi çekici olması uygundur. Örneğin finansla ilgili sunumu yapıyorsanız ilginç istatistikleri seyircilerle yazılı olarak paylaşabilirsiniz ama küçücük yazılı, bir a4 dolu olacak şekilde bilgi vermeyin.
6) Hitabetiniz ve Kullandığınız Beden Diline Dikkat Edin
Sürekli sunum yapan bir çalışansanız ya da derslerinizin çoğunluğunu sunum vererek geçmesi gereken bir öğrenciyseniz kendinizi geliştirmelisiniz. Her ne kadar görsel desteğin bol olduğu sunumlar yapsanız da insanları ilk olarak etkileyecek olan sizin konuşmadaki kabiliyetiniz.
Mükemmel bir konuşmacı; spikerlik veya dublaj eğitimi almış olmanıza gerek yok. Bir diksiyon eğitimi almış olsanız çok iyi olabilir ama imkanınız yoksa konuşarak, pratik yaparak bu konuda kendinizi geliştirebilirsiniz. Sunum yapmaktan çekinmemelisiniz, sunum yapma ihtimaliniz olduğu anda kaçmamalısınız. Ne kadar fazla sunum yaparsanız bu alanda o kadar iyi olursunuz. Ne kadar iyi sunum yaparsanız, seyircinin dikkatini çeker ve müdahale edebileceğiniz alanları iyi bilirsiniz.
Bu alanda uzman kişilerden tavsiyeler alarak internetten videolar izleyerek de gelişiminize katkıda bulunabilirsiniz.
7) Başkasıymış Gibi Davranmayın
Sunuma başladığınız andan itibaren bir başkasının konuşmalarını taklit etmek ya da yapmacık şekilde konuşmaktan kaçının. Hangi dilde sunum yapıyor olursanız olun eğer çok önemli bir kongrede (uluslararası vs.) değilseniz fazla resmi, uzunca ve karmaşık cümleler kurmayın. Eğer siyaset, politika işiyle de uğraşmıyorsanız manipüle edici konuşmalardan kaçının.
Kendiniz gibi olun. Günlük hayatta nasılsanız öyle davranın. Kasıntı olmayın. Olabildiğince rahat tavırlar takının. Tabii bunu da fazla abartmamalısınız. Dengeyi iyi sağlamalısınız. Aksi takdirde lakayt biriymiş gibi algılanabilirsiniz. Bu da seyircinin dikkatini sizden uzaklaştırır. Doğal tavır, her zaman dinleyicinin ilgisini çeker.
8) Şaka Yapmaktan Çekinmeyin
Konuşmanızı eğlenceli hale getirmek için gündemden espriler, kendinize ait hikayelerden (fazla uzatıp sıkıcı olmamak kaydıyla) örnek verebilirsiniz. Seyircilerle iletişim kurarak ufak sataşmalar yapabilirsiniz. Bunu karşılıklı çatışmaya da döndürmeyin elbette.
Spontane gelişebilecek olaylara kayıtsız kalmayın. Seyircileri cevapsız bırakmayın. Sunumun akışı sıkıcılaştığında hemen seyircilerin yüzünü güldürecek eylemlerde bulunun. Böylelikle tekrar sunuma yoğunlaşmalarını sağlayabilirsiniz.
9) İyi Bir Ruh Hali İçerisinde Olmaya Çalışın
Duygular ne kadar saklamaya çalışsanız da karşıya geçer. Sunum öncesi ya da sunum esnasında moralinizi bozacak durumlar yaşayabilirsiniz. Hiçbir olumsuz durum olmasa bile sunum stresi modunuzu düşürebilir.
Unutmayın ki, oradaki insanlar sizin hüzünlü, gergin halinizle yapacağınız sunumdan keyif almayacaktır. Ayrıca sinirli veya fiziksel olarak hastalıklar tarafından kendinizi kötü hissediyorsanız ya sunumunuzu iptal edin ya da kendinizi hem fiziksel hem de ruhsal olarak iyi hissetmenizi sağlayacak işler yapın. Mutlaka güler yüzlü ve iyi halinizi seyirciye göstermelisiniz. Bu şekilde dikkatlerini üzerinizde toplamış olursunuz. Çoğu seyirci, tatlı bir insanı dinlememe kabalığında bulunmayacaktır.
10) Etki Bırakacak Bir Son ve Sağlam Bir Ana Mesajınız Olsun
Bu konuda kendinizi geliştirmek için Ted konuşmalarını inceleyebilirsiniz. Her gelen hikayesi ile oluşturulan ana tema/mesajla ilişki kurarak etkili bir konuşma yapıyor. Tamamen kopyalamadan formattan işinize yarayanları kullanabilirsiniz. Ekstra bir not, sunum süreniz: En fazla 20 dakika olmasını sağlayın. Gerekirse molalar verin. Hem seyirciyi memnun etmiş hem de kendinizi rahatlamış, dinlenmiş hissedersiniz.
Sunumların başlangıçları ve bitişleri önemlidir. Seyircinin dikkatini çekebilmek, etkileyebilmek için önemli zamanlardır. Özellikle bitirişiniz ne kadar etkili olursa sunumunuz o kadar akılda kalıcı olur. Kısa bir spotla, vurucu bir sözle, dikkat çekici bir video veya müzikle bitirebilirsiniz. Sunumun başından sonuna kadar dikkat çekmek için her anı iyi doldurmalısınız. Son dakikalarınızı zaman doldurmak için gereksiz uzatmamalısınız.
Eğer İngilizce sunum yapıyorsanız seyircilerin dikkatini çekmek için;
bir yol arkadaşına ihtiyaç duyabilirsiniz. Daha iyi ve doğru İngilizce için ana dili İngilizce olan eğitmenlerle çalışabileceğiniz online bir platform olan CAMBLY sizlere en iyi yol arkadaşı olacaktır.
Dilerseniz İngilizcenizi geliştirmek için istediğiniz gün ve saatte eğitim alın, dilerseniz videolu görüşmelerde sunumunuz için yardım isteyin. Karşılıklı pratik yapabilir, sunumdaki yanlış yerler düzeltilebilir. ‘’BLOG100’’ koduyla deneme dersine katılarak, etkili sunum için en doğru rehberle en iyi işi çıkarabilirsiniz.